Ceza Hukuku ve Uluslararası Hukuk Açısından

Ermeni Soykırım İddiaları Çalıştayı

 

Amaç

2015 yılı, 1915 Tehcir Kararnamesi’nin 100. yıldönümü olması nedeniyle Ermeni diyasporasının Türkiye’ye karşı uluslararası kuruluşlar veya tek tek devletler nezdinde yoğun faaliyetleri sözkonusudur. Tehcirden yarım asır sonra başlayan bazı girişimler ve ASALA örgütü aracılığıyla terör faaliyetleri sonucu birçok Türk diplomatik görevliler öldürülmüş bu süreçte sözkonusu iddialar dünyaya duyurulmuştur. 1980lerden itibaren ASALA üzerinden terör faaliyetleri sona ermiş ancak diplomatik saldırılar başlamıştır. Soykırım iddialarının birçok devlet tarafından tanınması sağlanmış ve Türkiye prestij kaybına uğratılmıştır.

 

Başta Ermenistan olmak üzere Ermeni diyasporasının yoğun olarak yaşadığı Fransa, ABD ve diğer batılı ülkeler ile Türkiye, soykırım iddiaları yüzünden ilişkilerde zaman zaman sorunlar yaşamıştır. Sözkonusu iddialara karşı Türkiye’nin tarihi gerçeklerin ortaya çıkması yönündeki birçok teşebbüsü Ermeni cephesi tarafından kabul edilmemiştir. Batılı kurumlar aracılığıyla bu yönde oluşturulan 2004 Viyana Platformu’nda ilk belge teatisinden sonra Ermeni tarafı, tarihi-bilimsel çözüm zeminini terketmiştir.

 

Öte yandan Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi’nin 6. maddesine göre soykırımın ancak mahkeme kararıyla tespit edilebileceği halde Ermeni tarafı mahkemeye başvurmaktan kaçınmıştır. Bununla beraber birçok ulusal ve uluslararası mahkeme sözkonusu iddiaların hukuki temelinin olmadığını tespit etmiştir. Malta Sürgünleri ile ilgili İngiliz Kraliyet Savcılığı’nın beraat kararı, Türkiye’nin AB adaylık statüsüne karşı Ermeni kuruluşlarının soykırım iddialarıyla Avrupa Adalet Divanı’nda açılan ilk derece ve büyük daire kararlarıyla bu iddiaların ispatlanmadığına dair karar, İsviçre-Perinçek davasında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin ilk derece kararı bunlardan bazılarıdır. Bu gerçekler ışığında Türkiye, mahkeme kararı olmadan en büyük insanlık suçlarından kabul edilen soykırımla suçlanmaktır. Öte yandan aksine kararlar ortaya çıktığı halde bu iddialar devam etmektedir.

 

Evrensel Ceza Hukukunda kişinin mahkeme kararı olmadan suçlanamayacağı ilkesi bulunmaktadır. Özellikle yüz kızartıcı suçlar sözkonusu olduğunda suçsuzluğun asıl olduğu ilkesi yanında aleyhteki delillere bakılmadan yargılama sürecinde sanık olma vasfı esastır. Aksi yöndeki iddialar iftira kabilinden olup müfterinin suçluluğu kabul edilmiş bununla ilgili cezai hükümler vaz edilmiştir. Türk Ceza Kanunu gibi birçok ülkenin ceza yasalarında da bu doğrultuda düzenlemeler mevcuttur.

 

Ermeni iddialarına gelince, soykırım yapıldığının sabit olmadığı birçok mahkeme kararıyla tespit edilmesine rağmen Türkiye’yi suçlayanlar, bu yönde ulusal ve uluslararası faaliyette bulunanlar birçok ülke açısından ulusal ve evrensel Ceza Hukuku ilkeleri açısından suç işlemektedirler. Bununla birlikte ülkelerin ceza hukuklarında yer alan iftira ve müfterilik ile bunun cezalandırılması konusunda doğal olarak Uluslararası Hukuk alanında devletlerin mutabık kaldıkları ayrıntılı bir düzenleme yoktur.

 

Soykırım suçunun insanlık açısından önemi dikkate alınarak Ermenistan ve Ermeni kuruluşlarının Türkiye aleyhindeki hukuka aykırı faaliyetlerinin Uluslararası Hukuk-Ceza Hukuku çerçevesinde düzenleme konusu yapılması gerekmektedir. Bu alanda son derece önemli bir mağdur olarak Türkiye açısından, öncelikle soykırım iftiralarına karşı sözkonusu düzenleme yolunda neler yapabileceğinin tartışılması son derece önemlidir. Bu maksatla Uluslararası İlişkiler, Ceza Hukuku ve Uluslararası Hukuk uzmanlarının katılacağı çalıştayda, genel olarak mahkeme kararı olmadan bir ülkenin soykırım ile suçlanmasının Uluslararası Hukuk açısından suç kabul edilmesi ile cezai müeyyideler tartışılacaktır. Bunun yanında aksine mahkeme kararlarına karşı Ermenistan ve Ermeni diyasporası ile buna destek veren ülkelerin Ceza Hukuku ilkeleri açısından işledikleri suçun tespiti ile bunlara karşı yapılabilecekler ele alınacaktır.

 

Çalıştay’a katılacak akademisyenler ve uzmanların sunacakları tebliğler, kitap halinde yayınlancaktır.

 

Kapsam

Ceza Hukuku ve Uluslararası Hukuk Açısından Ermeni Soykırım İddiaları Çalıştayı’nın iki ana başlığı olacaktır: Ceza Hukuku ve Uluslararası Hukuk

1. Ceza Hukuku: Genel olarak iftira, mahkeme kararı olmadan kişiye suç isnadı ve mahkemenin suçsuzluk kararına karşın suç isnadı konuları, Ceza Hukuku bölümünde ele alınacaktır. Bu bölümde konuyla ilgili farklı ülkelerin ceza yasaları ve diğer düzenlemelerden örnekler tahlil edilecektir. İftira ve suç isnadının, suç sayılmasının temelinde yer alan temel yaklaşımlar ve tartışmalar ele alınacaktır. Belirtmek gerekir ki İftira ve suç isnadı, bütün yönleriyle çalıştayın konusu olmayıp “soykırım suçu isnadı” açısından anlamlı olabilecek tartışmalar, görüşler ve düzenlemeler tahlil edilecektir.

2. Uluslararası Hukuk: Öncelikle Soykırımın Yasaklanması ve Cezalandırılması Sözleşmesi ile bu sözleşme kapsamında yargılamalar ele alınacaktır. Ermeni soykırım iddialarına karşı Malta’daki İngiliz Kraliyet Savcılığı’ndan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin 2013 kararına kadar konuyla ilgili verilmiş olan ulusal ve uluslararası yargı kararları bu bölümde incelenecektir. Belirtmek gerekir ki 1915 ve önceki Ermeni isyanları ile tehcir kararı ve uygulamaları, Ermeni çetelerinin Müslümanlara karşı uygulamış olduğu katliamlar ile savaş devam ederken Ermeni çetelerinin Çarlık ordusu ile Osmanlıya karşı işbirliği benzeri konular Çalıştay gündeminin dışındadır. Bu gibi konular, mahkeme kararlarında yer aldığı oranda Çalıştay gündem maddeleri arasında bulunacaktır.

3. Son olarak her iki grup, soykırım iftira suçunun Uluslararası Hukuk’ta/Uluslararası Ceza Hukuku’nda suç sayılması ve cezalandırılmasını tartışacaktır.

 

 

Çalıştay Tebliğlerinin Muhtemel Başlıkları:

Ceza Hukukunda İftira ve Suç İsnadı

Evrensel Hukukta İftira ve Suç İsnadı

Batı Hukuk Sistemlerinde Mahkeme Kararları, İftira ve Suç İsnadı

İngiliz Ceza Hukukunda Mahkeme Kararları, İftira ve Suç İsnadı

Fransız Ceza Hukukunda Mahkeme Kararları, İftira ve Suç İsnadı

Diğer Devletler Ceza Hukularında Mahkeme Kararları, İftira ve Suç İsnadı

Soykırım Sözleşmesi ve Mahkeme Kararı

Soykırım İddiaları ve Malta Sürgünleri Hakkında Savcılık Kararı

Soykırım İddiaları ve Avrupa Birliği Adalet Divanı Kararları

Fransa Anayasa Mahkemesi’nin Ermeni Soykırım İddialarını İnkarın Cezalandırılması Yasasını İptal Kararı

Soykırım İddiaları ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararı

Soykırım İddiaları ve Diğer Ulusal ve Uluslararası Yargı Kararları

Uluslararası Hukukta Devletin Onurunun Korunması

Uluslararası Hukukta İftira ve Suç İsnadı

Uluslararası Ceza Mahkemesi ve Soykırım

…..

Belirtilen başlıklar çalıştay konusu çerçevesinde muhtemel başlıklar olup sınırlandırıcı değildir. Bu kapsamda konuyla ilgili tebliğler değerlendirilicektir.

 

 

Önemli Tarihler

 

Bildiri Özetlerinin Gönderilmesi

22 Mart 2015

Programın İlanı

11 Mayıs 2015

Bildiri Metninin Gönderilmesi

18 Mayıs 2015

Çalıştay

25-26 Mayıs 2015

 

Yer

Marmara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, Anadoluhisarı Kampüsü

Beykoz, İstanbul

 

Koordiantör

Prof.Dr. Alaeddin Yalçınkaya

Marmara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü

alaeddinyalcinkaya@gmail.com 0532 2020663

 

 

 

Çalıştay Yürütme Kurulu

ALAEDDİN	YALÇINKAYA	MARMARA ÜNİVERSİTESİ ULUSLARARASI İLİŞKİLER	Çalıştay Yürütücüsü
ERCÜMENT	TEZCAN	GALATASARAY ÜNİVERSİTESİ ULUSLARARASI İLİŞKİLER	Kurul Üyesi
ESRA	HATİPOĞLU	MARMARA ÜNİVERSİTESİ ULUSLARARASI İLİŞKİLER	Kurul Üyesi
KENAN	DAĞCI	YALOVA ÜNİVERSİTESİ ULUSLARARASI İLİŞKİLER	Kurul Üyesi
CAFER TAYYAR	ARI	ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ ULUSLARARASI İLİŞKİLER	Kurul Üyesi

 

 

İrtibat:

Tuğba Yaman

tyaman@marmara.edu.tr

0216 308 99 19/14 05